„Na świecie jest tylko jedna Szósta – mimo istnienia Pastoralnej Beethovena” – rozsądził Alban Berg w liście do Antona Weberna, pisanym w roku 1908, dwa lata po prawykonaniu Symfonii tragicznej w Saalbau Essen. Kompozycja Mahlera do dziś stanowi zagadkę: powstała w czasach, kiedy w życiu twórcy wszystko układało się jak w bajce, przeszło dziesięć lat przed wybuchem Wielkiej Wojny, która miała pochłonąć miliony istnień, zmieść z powierzchni ziemi najmłodszych, najzdolniejszych, najbardziej potrzebnych i kochanych.

Dyrygent Wilhelm Furtwängler nazwał ją „pierwszym przejawem całkowitego nihilizmu w dziejach muzyki”. Leonard Bernstein poszedł krok dalej i ogłosił Szóstą jako proroctwo zagłady rodzaju ludzkiego. Trzykrotne uderzenie młota w finale utworu, zgodnie ze wskazówką samego Mahlera „podobne do odgłosu spadającego topora”, przypieczętuje dzisiejszy koncert pod batutą Dominga Hindoyana, który zdobywał szlify dyrygenckie między innymi u Bernarda Haitinka, jednego z najbardziej natchnionych interpretatorów twórczości wielkiego austriackiego symfonika.

[Dorota Kozińska]